Risicomanagement = Betere besluitvorming
Beslissingen nemen wij op basis van ratio en onderbuikgevoel. Denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een hypotheek of de aanschaf van een auto. Als je echt wilt vergelijken kun je auto’s wel op 1000 punten met elkaar vergelijken en dit is ondoenlijk. Dus wat doe je? In de praktijk kies je voor behapbare data (veilig, zuinig) en daarnaast vooral je gevoel (wat een beauty).
Je laat je vaak adviseren, maar alle extra informatie laten we moeiteloos langs ons heen glijden. De beperkingen van onze ratio is dat we vaak maar een paar elementen echt kunnen meewegen. Je onderbewustzijn of je onderbuikgevoel kent haar beperkingen; beschikbaarheidsbias, angst voor verlies, framing, bevestigingsbias: focussen op informatie die bevestigt wat je denkt.
Hoe worden beslissingen binnen organisaties genomen?
Grote en complexe beslissingen vragen een gedegen voorbereiding. Een paar voorbeelden:
- Wel of niet samenwerken met partij A? of B?
- Kiezen we voor partij A ondanks dat partij B technisch de beste was?
- Wel of niet dat nieuwe prijsbeleid dit jaar doorvoeren?
- Kiezen we voor groei qua klanten of wachten we op de nieuwe versie?
- Nemen we afscheid van die toeleverancier?
- Stoppen we inderdaad met dat type dienstverlening?
Dit soort beslissingen zijn complex en er zijn risico’s mee gemoeid. Daarom worden dit soort beslissingen binnen organisaties meestal voorbereid door een team van medewerkers welke een advies aandragen bij de beslisser. Maar de vraag is hoe dit advies tot stand is gekomen. Het gaat dus om het besluitvormingsproces. Voor directeuren en managers die voor een dergelijke beslissing staan en die moeten vertrouwen op het interne advies heb ik gepoogd een checklist met kritische vragen op te stellen. Laat me weten welke dingen ik mis!
Risicobewuste besluitvorming
Business context
- Welke risico’s loopt onze branche als geheel?
- Wat doen onze concurrenten/soortgelijke organisaties?
- Waarom nemen we deze beslissing?
- Waarom moeten we nu in deze tijd de beslissing nemen?
Strategie
- Hoe past deze beslissing in onze strategie?
- Welke risico’s brengt deze beslissing zelf met zich mee?
- Welke risico’s lopen we met betrekking tot de uitvoering van deze beslissing?
- Welke risico’s lopen we als we deze beslissing niet nemen of uitstellen?
Aannames en veronderstellingen
- Welke data onderbouwen deze beslissing?
- Welke aannames en veronderstellingen zitten er in de data?
- Wie hebben deze aannames gedaan en welke belangen hebben zij?
- Waarom deze data?
- Welke onzekerheid zit er in de data?
Risk appetite
- Passen de gevolgen van de beslissing binnen onze financiële risk appetite en risk tolerantie?
- Passen de gevolgen van de beslissing binnen risk appetite op onze verschillende doelstellingen/waarden?
- Welke impact heeft deze beslissing op onze waarde-creatie of behoud?
Risicoprofiel
- Wat zijn de 5 belangrijkste risico’s en hoe gaan we hier mee om?
- Hoe is deze top 5 tot stand gekomen? Wie zijn erbij betrokken?
- Zijn de verschillende type (HR, juridisch/kwaliteit/financieel/imago) risico’s meegewogen bij deze beslissing?
- Kunnen we de risico’s (worst case) van deze beslissing aan?
- Welke gevolgen heeft deze beslissing op het totale risicoprofiel?
Cultuur
- Welke impact heeft de beslissing op de totale cultuur van de organisatie?
- Kan men in woord en daad achter de beslissing staan?
- Welke signalen zijn er uit de organisatie?
- Is er energie of juist demotivatie?
- Spreekt men zich uit (positief/negatief) of is het stil?
